Όταν σβήσουν τα φώτα

(προσοχή, ακολουθεί άρθρο γνώμης)

Η άνετη εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη στην ηγεσία του ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ αποτέλεσε το πολιτικό γεγονός που σχεδόν μονοπώλησε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης τον τελευταίο μήνα. Είχε τύχει πριν δυο – τρία χρόνια να τον γνωρίσω λίγο κι εγώ από κοντά, και η γενική μου εντύπωση ήταν μάλλον θετική. Εάν μη τι άλλο, οι θέσεις του δεν με ξένισαν, ούτε χτύπησαν ευαίσθητες χορδές των πολιτικών ανακλαστικών μου. Και φαίνεται ότι δεν ήμουν ο μόνος που είχε αυτή την άποψη. Δημοσκοπήσεις στο ενδιαφερόμενο κοινό πριν τις εσωτερικές εκλογές έδειχναν ότι ήταν το πρόσωπο που συγκέντρωνε τις λιγότερες αντιπάθειες από όλους τους επίδοξους προέδρους, επομένως κι αυτό που εγγυόταν με τον καλύτερο τρόπο την συνοχή του κόμματος και την αποφυγή έντονων αντιδράσεων από την εκλογή του. Αν θέλετε, πείτε το και επιλογή αυτοσυντήρησης.
Στις εκλογές δεν πήγα να ψηφίσω. Θεωρώ λάθος πρακτική το να ανακατευτώ εγώ ή οποιοσδήποτε άλλος στα εσωτερικά ενός κόμματος στο οποίο δεν ανήκω, αλλά και ούτε με ενδιαφέρει να προσχωρήσω. Κι ούτε θα μπω και στον πειρασμό να εκφράσω δημόσια τις απόψεις μου για την προσωπικότητα, την καταλληλότητα και τις θέσεις των υποψηφίων. Όσα λέω εδώ αφορούν αποκλειστικά το ποια στάση πιστεύω ότι πρέπει να περιμένουμε όλοι από έναν αρχηγό κοινοβουλευτικού κόμματος.
Κατ’ αρχάς, φαίνεται ότι το εκλογικό σώμα αντιδρά θετικά στην εκλογή, καθώς όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια γρήγορη άνοδο της πρόθεσης ψήφου. Η εκτίμησή μου για τους λόγους που την προκαλούν, είναι ότι παρουσιάστηκε επιτέλους μια συναισθηματική και πολιτική διέξοδος σε ψηφοφόρους που, ενώ ένοιωθαν εγκλωβισμένοι στο υπάρχον δικομματικό σκηνικό, δεν θεωρούσαν ότι και το ΚΙΝΑΛ με την παλιά του δομή και ηγεσία εμφάνιζε κάποια προοπτική είτε ανανέωσης, είτε ανάδειξής του σε κόμμα εξουσίας. Θεωρώ την εκτίμησή μου αυτή γρήγορη, αλλά όχι πρόχειρη. Ο νέος αρχηγός δεν έχει δώσει ακόμα αρκετά δείγματα γραφής, ώστε να δικαιολογείται μια πιο συνειδητή συναισθηματικά και πιο ουσιαστική πολιτικά σύμπλευση μαζί του.
Πολύ μελάνι έχει χυθεί κατά την προεκλογική περίοδο για τις επιλεκτικές συγγένειες των υποψηφίων με άλλα κόμματα, και συνεπακόλουθα την πιθανή συνεργασία μαζί τους. Αυτό φαίνεται πράγματι σαν θέμα ουσίας, γιατί υπάρχει περίπτωση να καθορίζει την κυβέρνηση του τόπου, ειδικά μετά από εκλογές με απλή αναλογική. Και είναι λογικό το ενδιαφέρον, καθώς η Ελλάδα δεν έχει ούτε την παράδοση, αλλά ούτε και τις κρατικές δομές μιας ώριμης χώρας, ώστε να μπορεί να αντέχει στον αυτόματο πιλότο ανεξάρτητα από το ποιος κρατάει – ή δεν κρατάει – το κυβερνητικό τιμόνι. Να έχει δομές αξιόπιστες, θεσμούς που να τους εμπιστευόμαστε και να λειτουργούν. Αντίθετα, προσδοκούμε κάθε φορά κάποιον να μας σώσει από τα δεινά μας.

Το πραγματικό πρόβλημα επομένως εξακολουθεί να είναι, πολλά χρόνια αφού εντοπίστηκε, το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν είναι ακόμα κανονικό κράτος.

Ναι, ξέρω, τα ασφαλιστικά ταμεία ενοποιήθηκαν επιτέλους θεσμικά (με λάθος τρόπο, αλλά έστω κι έτσι) από τον ΣΥΡΙΖΑ, ναι, οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες του Δημοσίου πολλαπλασιάστηκαν (χωρίς να αλλάξουν επί της ουσίας οι διαδικασίες, αλλά έστω κι έτσι) από την κυβέρνηση της ΝΔ γενικότερα και τον Πιερρακάκη ειδικότερα. Έχει όμως εκλείψει ο κομματισμός και η ρουσφετολογία στην Δημόσια Διοίκηση ; Υπάρχει πραγματική αξιοκρατία; Έχει μπει σε σταθερές βάσεις η παραγωγή και η οικονομία, ή μήπως είναι ελπιδοφόρα τα μηνύματα που παίρνουμε από τον χώρο της παιδείας; Ζούμε σε πραγματικό κράτος δικαίου όταν βαλτώνουν τόσο καιρό οι δικαστικές αποφάσεις;

Αν είχε να προσάψει κάτι κανείς στον νέο αρχηγό του ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ (δεν γνωρίζω ποιο όνομα θα επικρατήσει τελικά), είναι ότι πάντα απέφευγε τις συγκρούσεις στρογγυλεύοντας τις γωνίες και μη θέλοντας να εκφράσει θέσεις καινοτόμες και αποφασιστικές, ή, κατά το κοινώς λεγόμενο, να "σπάσει αυγά".

Φαντάζομαι ότι αυτό τον βοήθησε πραγματικά μέχρι σήμερα στο να φτάσει εκεί που έφτασε, αλλά από δω και πέρα δεν αρκούν οι επικλήσεις της σοσιαλδημοκρατικής ιδεολογίας και των κεντροαριστερών αρχών. Ένα κόμμα που σέβεται τον εαυτό του, που θέλει να προσφέρει στην χώρα, κόμμα αρχών δηλαδή, δεν μπορεί να αρκεστεί σε πρόσκαιρους εντυπωσιασμούς και ισορροπίες, αλλά θα πρέπει να προβάλλει συγκεκριμένες θέσεις για θέματα κρίσιμα στην οικονομία, στην κοινωνική πολιτική και στο ασφαλιστικό, στην παιδεία, στην δικαιοσύνη, στα εθνικά ζητήματα, στην Δημόσια Διοίκηση. Θέσεις ελπιδοφόρες, αλλά και ρεαλιστικές. Τα ψέματα τελείωσαν, τα δανεικά όπου να ‘ναι τελειώνουν κι αυτά.
Θεωρώ ότι το ΠΑΣΟΚ δεν είναι άμοιρο ευθυνών ούτε για την οικονομική-κοινωνική κρίση της περασμένης δεκαετίας, ούτε για την σημερινή κατάσταση. Θα μπορέσει να ξεπεράσει τον κακό εαυτό του ; Θα ήθελα να δω τον νέο αρχηγό να το προσπαθεί τουλάχιστον – θα ‘ναι κι αυτό ένα θετικό βήμα στην πολιτική μας ζωή.

(Ο Νίκος Κουτρέτσης είναι μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας της κίνησης Κοινωνικού Φιλελευθερισμού "εΜείς")

Συγγραφή Άρθρου

ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΤΡΕΤΣΗΣ