Pin It

Κάθε φορά σχεδόν κατά τη σύνταξη, τη συζήτηση και την ψήφιση ενός καινούργιου σχεδίου νόμου, παραβλέπονται συστηματικά οι αρχές καλής νομοθέτησης. Κανένας π.χ. από τους 41 νόμους και τις 36 κυρώσεις που ψηφίστηκαν το 2018 δεν πληροί τις προϋποθέσεις καλής νομοθέτησης που ορίζει ο ισχύων (4622/2019) σχετικός νόμος (ΚΕΦΙΜ, Δείκτης Ποιότητας Νομοθέτησης 2018, ανακτήθηκε την 13/10/2020). Αυτό το γεγονός δεν αποτελεί νέο φαινόμενο. Εντάσσεται στις διαχρονικές παθογένειες της ελληνικής έννομης τάξης. Έτσι, τα προβλήματα της κακής νομοθέτησης έχουν τεθεί για συζήτηση στη χώρα μας, καιρό τώρα, από πολλούς πολιτικούς, επιστήμονες, δημόσιους λειτουργούς κλπ.

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα κακής νομοθέτησης είναι αυτό των υπουργικών και βουλευτικών τροπολογιών. Οι τροπολογίες είναι άρθρα ή παράγραφοι που αναθεωρούν ή προσθέτουν διατάξεις σε άλλο νόμο κατατίθενται, υποτίθεται, εκτάκτως και πρέπει να υλοποιούνται άμεσα. Αυτές γίνονται δεκτές ή όχι σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που προβλέπονται. Ωστόσο, στην ελληνική πραγματικότητα η συντριπτική πλειονότητα των νόμων περιλαμβάνουν μεγάλο αριθμό τροπολογιών. Για παράδειγμα, το 2018, το 95% των νόμων περιείχαν τροπολογίες.
Υπάρχουν όμως πολλές περιπτώσεις όπου μία τροπολογία μπορεί να είναι εκπρόθεσμη και να εισαχθεί στην ολομέλεια ακόμη και 5 λεπτά πριν από την ψήφιση ενός νόμου, χωρίς να έχει σχέση με το κύριο αντικείμενο του νόμου, χωρίς εκτίμηση του κόστους που επιφέρει στον κρατικό προϋπολογισμό και χωρίς οι βουλευτές να έχουν το χρόνο ουσιαστικά να τη διαβάσουν και να την επεξεργαστούν. Πράγματι, τα σχετικά στοιχεία αναφέρουν ότι στο μέσο νόμο ψηφίζονται 5 τροπολογίες, από τις οποίες οι 4 είναι άσχετες με το κύριο αντικείμενο της ρύθμισης και οι 3 εκπρόθεσμες.
Αλλά ακόμα κι αν μια τροπολογία συγκεντρώνει τις προϋποθέσεις για να γίνει δεκτή θα πρέπει να εξετάζεται με προσοχή και λεπτομερώς. Κι αυτό γιατί παρατηρείται μεγάλη ελαστικότητα κι ευκολία στην αποδοχή τροπολογιών από μέρους των βουλευτών, πράγμα που επιτρέπει να περνούν στο νόμο πολύ συχνά, χωρίς ουσιαστικό έλεγχο φωτογραφικές και πελατειακές ρυθμίσεις.
Τελευταίο παράδειγμα αποτελεί το νομοσχέδιο “σκούπα” που εντάχθηκε στο νομοσχέδιο για την Ιθαγένεια του Υπουργείου Εσωτερικών και ψηφίστηκε τελικά με τρεις δόσεις σειράς τροπολογιών στις 8 Οκτωβρίου. Μεταξύ αυτών, αφού έγινε δεκτή από τον Υπουργό Εσωτερικών, ψηφίστηκε ως άρθρο 67 στο νόμο η αριθμ. 489/48 τροπολογία, που κατατέθηκε στη Βουλή 3 ημέρες πριν από τη συζήτηση του σχεδίου νόμου από έναν βουλευτή της Ν.Δ. (πρώην αυτοδιοικητικό και νυν Αντιπρόεδρο της Βουλής).
Η τροπολογία αυτή αφορά τις δαπάνες ενταλμάτων των οργανισµών τοπικής αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθµού. Σύμφωνα με αυτή «Αίρεται το αξιόποινο των πράξεων αιρετών και υπαλλήλων, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθµού, οι οποίες αφορούν πληρωµές ενταλµάτων που έλαβαν χώρα µέχρι 31.7.2019 και οι οποίες διενεργήθηκαν επί τη βάση ελέγχων των Υπηρεσιών Δηµοσιονοµικού Ελέγχου (ΥΔΕ) και του Ελεγκτικού Συνεδρίου και παύουν οριστικά οι ποινικές και πειθαρχικές διώξεις εναντίον των προσώπων αυτών, καθώς και κάθε διαδικασία καταλογισµού σε βάρος τους». Άρα, με δυο λόγια, με το άρθρο αυτό αίρεται το αξιόποινο των πράξεων αιρετών και υπαλλήλων των ΟΤΑ που ελέγχθηκαν από υπηρεσίες δημοσιονομικού ελέγχου και Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Αυτή η τροπολογία (ανακτήθηκε την 13/10/2020) «θα κέρδιζε άνετα το βραβείο της πιο εντυπωσιακής παύσης ποινικών και πειθαρχικών διώξεων που θυμόμαστε στην πρόσφατη ιστορία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης». Όντως, δημιουργούνται σοβαρά ερωτήματα για τον αριθμό και τον όγκο των περιπτώσεων που αφορά στην πράξη, με το ευρύτατο πεδίο εφαρμογής της, τη γενική της διατύπωση και τον απεριόριστο χρόνο που ανατρέχει στο παρελθόν, προ της 31/07/2019.
Εκτός αυτού, η συγκεκριμένη βουλευτική τροπολογία απέφυγε τη δημόσια διαβούλευση, την κριτική και τις θέσεις των φορέων κατά την ακρόασή τους στη Βουλή, την κρίση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής ως προς τη συνταγματικότητά της, την αποτύπωση από το ΓΛΚ του ύψους απώλειας εσόδων από την παύση των καταλογισμών εις βάρος αιρετών και υπαλλήλων των ΟΤΑ, κλπ. Επιπλέον, δεν συνοδεύτηκε από όλα τα απαραίτητα έγγραφα στα οποία πρέπει να εξηγείται το πρόβλημα και ποιες είναι οι παράπλευρες επιπτώσεις στην κοινωνία, την οικονομία, το περιβάλλον, κατά το δυνατό ποσοτικοποιημένες, δεδομένου ότι στο σύγχρονο διασυνδεδεμένο κόσμο που ζούμε, δεν είναι δυνατό να παρέμβεις σε κάποιο πεδίο της κοινωνικής ή οικονομικής ζωής χωρίς να επηρεάσεις κάποιο άλλο. Με άλλα λόγια, δεν κατατέθηκε η προβλεπόμενη από το άρθρο 62 τουΝ. 4622/07-08-2019 (ΦΕΚ 133/τ.Α΄/07-08-2019) για το Επιτελικό Κράτος Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης, που περιλαμβάνει 8 ενότητες.

Αυτός ο τρόπος νομοθέτησης δια τροπολογιών στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι μια αποσπασματική εφαρμογή, αποτέλεσμα ασφυκτικών πιέσεων συγκεκριμένων ομάδων ή ατόμων, που επιδιώκουν την εξαίρεση από τους γενικούς κανόνες αποβλέποντας σε μια ευνοϊκή προς τα συμφέροντά τους ρύθμιση. Σε αυτό το αίτημα δυστυχώς, ανταποκρίνεται συχνά το πελατειακό ελληνικό κράτος κατά παράβαση των αρχών της ισότητας και του κράτους δικαίου.

Είναι ακόμη ένας τρόπος νομοθέτησης διακομματικός και σκόπιμα διαμορφωμένος με τέτοιο τρόπο που να δίνει την δυνατότητα να αναιρούνται οι περισσότερες δικλείδες ασφαλείας για την ορθή νομοθετική λειτουργία. Τέλος, αυτή η πρακτική αποτελεί ξεκάθαρη παραβίαση του Κανονισμού της Βουλής και του Συντάγματος.
Αποτέλεσμα τελικά της κακής νομοθέτησης (κακονομίας), όποτε εμφανίζεται , είναι να χάνει ο πολίτης την εμπιστοσύνη του στη λειτουργία του νόμου και να απαξιώνεται το δίκαιο στη συνείδησή του. Έτσι, εξηγείται γιατί στη χώρα μας υπάρχει χαμηλός δείκτης εμπιστοσύνης των πολιτών προς το κράτος και τους θεσμούς αλλά και η αρνητική θέση μας στους διεθνείς δείκτες που μετρούν το μέγεθος της διαφθοράς.
Άρα, η άποψη του υφυπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης για θέματα απλούστευσης διαδικασιών κ. Γεώργιου Γεωργαντά ότι «Με το επιτελικό κράτος και την κωδικοποίηση της νομοθεσίας που θεσπίζει, τίθενται τα θεμέλια για μια σύγχρονη νομοθετική διαδικασία, ορίζοντας ένα πλαίσιο ορθής νομοθέτησης, το οποίο η κυβέρνηση δεσμεύεται δημόσια να τηρήσει», για την ώρα δεν ισχύει και η ορθή αντιμετώπιση του γενικά παραδεκτού προβλήματος των τροπολογιών που εισάγονται σε νομοσχέδια σχετικά ή άσχετα με αυτές, παραμένει ακόμη σήμερα ανοικτή.

(Για τις νεότερες εξελίξεις, καθώς και την αντίδραση του Υπουργείου, πατήστε εδώ)


google news iconΤο Social-Lib είναι εγκεκριμένος εκδότης στην υπηρεσία Google News. Ακολουθήστε μας για να έχετε άμεση ενημέρωση και πρόσβαση στην αρθρογραφία: Social-Lib.gr - Google News .

Έγραψαν Πρόσφατα

Κοινωνικός Φιλελευθερισμός

Το Social.lib είναι ένας δικτυακός τόπος συζήτησης και ανάδειξης των καθημερινών οικονομικών, κοινωνικών, πολιτισμικών και πολιτικών ζητημάτων υπό το πρίσμα του Κοινωνικού Φιλελευθερισμού.