Pin It
1. Τι είναι ο φιλελευθερισμός
Ο όρος φιλελευθερισμός δηλώνει ταυτόχρονα μία πολιτική θεωρία (ενίσχυση της νομοθετικής και της δικαστικής εξουσίας, και περιορισμό της εκτελεστικής και υπ’ αυτήν την έννοια αντιτίθεται στον αυταρχισμό). 
Δηλώνει επίσης μία οικονομική θεωρία, πού αποκλείει οποιαδήποτε μορφή κρατικής παρέμβασης στις οικονομικές συναλλαγές είτε αυτές αφορούν τα άτομα είτε τις κοινωνικές τάξεις είτε τα έθνη.  
Δηλώνει ακόμη μία φιλοσοφική θεωρία, που διεκδικεί την ελευθερία της σκέψης και υποστηρίζει ότι η θρησκευτική ενότητα δεν αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση ούτε για την κοινωνική ενότητα ούτε για την ενότητα του έθνους, πράγμα που συνεπάγεται κατ’ ανάγκην την ιδέα της ανεκτικότητας, του σεβασμού του άλλου και του ανθρώπινου όντος. 
2. Ο φιλελευθερισμός στην ευρωπαϊκή συγκυρία
Ο φιλελευθερισμός αναλαμβάνει πολλές υποχρεώσεις και συναντά πολλές δυσκολίες. Στη Γερμανία και την Ιταλία εμπλέκεται με τον εθνικισμό. 
Στην Ισπανία και την Πορτογαλία αντιμετωπίζει τις τρομερές δυνάμεις ενός παλαιού καθεστώτος το οποίο στηρίζεται στην εκκλησία και παραμένει ισχυρό. 
Αντίθετα, στην Αγγλία και τη Γαλλία θα ικανοποιήσει όλες σχεδόν τις πολιτικές του διεκδικήσεις. Με καθυστέρηση και με ατέλειες το φιλελεύθερο συνταγματικό κράτος οργανώνεται και κατοχυρώνει τις θεμελιώδεις ελευθερίες του (ελευθερία γνώμης, ελευθερία του τύπου, κοινοβουλευτική ελευθερία, ατομική ελευθερία, επέκταση του δικαιώματος ψήφου.)
Ωστόσο κατά τα πρώτα 50 χρόνια του 19ου αιώνα ο φιλελευθερισμός λειτουργεί ως εργαλείο για την πολιτική άνοδο της αστικής τάξης και της οικονομικής αριστοκρατίας. Η αριστοκρατία αυτή, η οποία αυτοαποκαλείται φιλελεύθερη, αντιτίθεται σθεναρά στην καθολική ψηφοφορία και στην πολιτική δραστηριοποίηση των μαζών. Ο οικονομικός πάλι φιλελευθερισμός, ο οποίος αρχικά προϋποθέτει αγώνα μεταξύ ίσων ατόμων, δεν είναι παρά ένα κατά συνθήκην ψεύδος. 
Στην πραγματικότητα αποδεικνύεται ότι αυτός ο πρώτος αστικός φιλελευθερισμός ήταν κυρίως ένας αγώνας υστερόβουλος ενάντια σε ένα παλαιό καθεστώς αριστοκρατών, συνιστούσε μία πρόκληση κατά των κεκτημένων δικαιωμάτων που στη διάρκεια πέντε αιώνων είχαν καταστεί ιερά. 
3. Ο φιλελευθερισμός μετά το 1848
Οι επαναστάσεις του 1848 θα αποτελέσουν κρίσιμο σταθμό για την εξέλιξη του φιλελευθερισμού. Από τότε, για να επιζήσει ο φιλελευθερισμός, θα πάρει μία δημοκρατική μορφή, η οποία θα επεκταθεί και θα αφορά πλέον όλες τις κοινωνικές τάξεις. Σε αυτήν τη συγκυρία αυτός ο ανανεωμένος φιλελευθερισμός θα βρεθεί αντιμέτωπος με το ισχυρό ρεύμα του σοσιαλισμού. 
Έτσι λοιπόν ο φιλελευθερισμός βρέθηκε ανάμεσα σε μία επερχόμενη επανάσταση, τον σοσιαλισμό, και σε μία αντεπανάσταση, που δεν γνωρίζει ακόμα το όνομά της ούτε τα όριά της. Ανάμεσα σε αυτές τις δύο επαναστάσεις συνέχισε τη ζωή του προσαρμοζόμενος στις εκάστοτε συγκυρίες. 
Ο φιλελευθερισμός αποτέλεσε το ιδεώδες του δυτικού πολιτισμού και, όσο και αν προδόθηκε, εξακολουθεί να υπάρχει στη δυτική κληρονομιά όλων των Ευρωπαίων και στην κουλτούρα τους. Κάθε πλήγμα που δέχονται οι ατομικές ελευθερίες μάς προσβάλλει και μας αναστατώνει. Ακόμη και σε πολιτικό επίπεδο, απέναντι στο αυταρχικό και τεχνοκρατικό κράτος, απέναντι στις δυνάμεις που επιδιώκουν την καταδυνάστευση της κοινωνίας, ορθώνεται ένας κάποιος φιλελευθερισμός, αναρχικός και ασυμβίβαστος υπέρ του ατόμου και των ατομικών δικαιωμάτων. 
 

Έγραψαν Πρόσφατα

Κοινωνικός Φιλελευθερισμός

Το Social.lib είναι ένας δικτυακός τόπος συζήτησης και ανάδειξης των καθημερινών οικονομικών, κοινωνικών, πολιτισμικών και πολιτικών ζητημάτων υπό το πρίσμα του Κοινωνικού Φιλελευθερισμού.