Μια κοινή πορεία μιας κάποτε βαριάς βιομηχανίας και μιας γειτονιάς. Το Πυριτιδοποιείο – Καλυκοποιείο προϋπήρχε του προσφυγικού οικισμού. Το «μπαρουτάδικο» ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα, το 1874. Ο συνοικισμός του Υμηττού διαμορφώθηκε από το 1926 μέχρι το 1930. Προσφυγικός οικισμός με ρυμοτομικό σχέδιο, με μικρά οικόπεδα (160 – 180 m2), μικρά ισόγεια πέτρινα σπίτια – διώροφα στις πλατείες, με κεραμοσκεπές.
Άνετοι δρόμοι, πρασιές, σύστημα δόμησης με ελεύθερο διάδρομο στη μία πλευρά, υποδομές ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτρικού.
Γειτονιά, με όλη τη σημασία της λέξης.
Μέσα σ’ αυτήν τη γειτονιά – μάλλον κοντά στα όριά της με τη Δάφνη – η έκταση της ΠΥΡ.ΚΑΛ., 160,5 στρέμματα, μια βαριά βιομηχανία όπλων και πυρομαχικών.
Ξύπνημα με τερετίσματα πολυβόλων, ταρακουνήματα από εκρήξεις οβίδων και βομβών, μπαρουτόσκονη, μια ανησυχία στους κατοίκους.
Πολλοί Υμηττιώτες – και Υμηττιώτισσες – δούλευαν στη βιομηχανία, που παρά τα προβλήματα της συνύπαρξης με περιοχή κατοικίας, ήταν ένα κομμάτι της γειτονιάς.
Είναι γεγονός πως η λειτουργία του μπαρουτάδικου, δημιουργούσε προβλήματα στη ζωή των κατοίκων και τη λειτουργία της γειτονιάς. Όμως αυτή η συνύπαρξη είχε και ένα θετικό αποτέλεσμα. Την εποχή που «άνθιζε» η αντιπαροχή, που οι συντελεστές δόμησης ανέβαιναν στις γύρω περιοχές, που οι πολυκατοικίες ξεφύτρωναν στη θέση των μικρών σπιτιών, ο Υμηττός έμεινε μια «φτωχική γειτονιά που ‘χει σπίτια χαμηλά».
Η δύναμη και η επιρροή του Μποδοσάκη – αφεντικού του μεγάλου βιομηχανικού ομίλου – δεν άφησαν τις κυβερνήσεις να αυξήσουν τη δόμηση, μια και η αύξηση του πληθυσμού θα είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία κινήσεων για μεταφορά της ΠΥΡ.ΚΑΛ. Έτσι – σε συνδυασμό με το μικρό μέγεθος των οικοπέδων – ο Υμηττός «σώθηκε» από τη λαίλαπα των πολυκατοικιών.
Πάγιο αίτημα των κατοίκων του Υμηττού, η απομάκρυνση των εγκαταστάσεων παραγωγής πολεμικού υλικού της τότε ΠΥΡ.ΚΑΛ., σήμερα Ε.Α.Σ.(Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα). Ιδιαίτερα από τη μεταπολίτευση και μετά.
Επί Δημαρχίας του αξέχαστου Αντρέα Λεντάκη, το αίτημα συνοδεύτηκε από μια ρεαλιστική πρόταση. Στις δύο πλευρές της έκτασης – σε επαφή με την περιοχή κατοικίας – να διαμορφωθούν οικόπεδα προς πώληση, με χρήση κατοικίας και τους όρους δόμησης της περιοχής (κάλυψη 60%, δόμηση 1,2). Τα οικόπεδα αυτά – μεγέθους αντίστοιχου των του συνοικισμού (160-180 m2) - θα ήταν περιζήτητα στην αγορά. Η συνολική έκταση που θα διετίθετο για ανέγερση κατοικιών δεν θα ξεπερνούσε το 30% της συνολικής.
Με τα έσοδα από την πώληση των οικοπέδων θα υπήρχε δυνατότητα διαμόρφωσης του υπολοίπου της έκτασης σε πάρκο πρασίνου, αθλητισμού και πολιτισμού, με διατήρηση – συντήρηση – διαρρύθμιση των προς διατήρηση παλαιών κτισμάτων, που αποτελούν στοιχεία αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.
Δεν έγινε τίποτε, το «μπαρουτάδικο» συνεχίζει να λειτουργεί στην καρδιά αστικού ιστού, με μειωμένη παραγωγική ένταση.... Και φθάνουμε στο 2021 και τις εξαγγελίες της Κυβέρνησης για δημιουργία Πάρκου (με το όνομα του Αντρέα Λεντάκη), παράλληλα με την πρόβλεψη ανέγερσης νέων 6ώροφων κτιρίων για τη μεταφορά 9 Υπουργείων.
Προσωπικός σχολιασμός της κυβερνητικής πρότασης για Πάρκο Υπουργείων
Θα ακολουθήσει προσωπικός σχολιασμός των σημείων της κυβερνητικής πρότασης για το «Πάρκο Υπουργείων», όπως έχει διατυπωθεί από την ομιλία του Πρωθυπουργού και τα «διαφημιστικά» video.
Ο σχολιασμός αυτός γίνεται από έναν αρχιτέκτονα που έζησε 50 χρόνια στον Υμηττό, τον αγάπησε, δέθηκε με τους ανθρώπους του, ασχολήθηκε με τα κοινά – στον Δήμο, τον Φιλοπρόοδο Όμιλο, τον Αμύντα. Δεν γίνεται με κριτήρια πολιτικά ή κομματικά. Μόνο με αγάπη για τη γειτονιά.
- Οι εγκαταστάσεις της ΠΥΡ.ΚΑΛ. πρέπει να μεταφερθούν από την περιοχή. Δεν είναι δυνατόν να λειτουργεί βιομηχανία οπλικών συστημάτων μέσα στον αστικό ιστό.
- Η πολεοδομική μελέτη για τη διαμόρφωση του χώρου – μελέτη που δεν γνωρίζουμε με ποιες διαδικασίες ανατέθηκε και έγινε – υποχρεωτικά οφείλει να προβλέπει ότι το 40% (περίπου) της έκτασης, πρέπει να αποδοθεί στην κοινή χρήση για δρόμους, πλατείες, πάρκο, κοινόχρηστες λειτουργίες. Δηλαδή 64 στρέμματα. Αναφέρεται στην προμελέτη ότι θα υπάρξουν 80 στρ. πρασίνου – υπολογίζοντας με μια περίεργη λογική και τα φυτεμένα δώματα των νέων κτιρίων – και 40 στρ. κοινόχρηστων χώρων.
- Γίνεται μια σύγκριση του συντελεστή δόμησης που ισχύει στον Υμηττό (1,2) με τον συντελεστή εκμετάλλευσης που θα προκύψει από τη διατήρηση 25 κτιρίων και την προσθήκη νέων για τη στέγαση των 9 Υπουργείων. Η σύγκριση αυτή – όπως διατυπώνεται στην πρόταση – έχει μια «περίεργη», εκτός πολεοδομικών κανόνων λογική. Ο συντελεστής δόμησης στην προς πολεοδόμηση – αξιοποίηση έκταση πρέπει να υπολογισθεί στη δομήσιμη επιφάνεια, αφαιρουμένων των υποχρεωτικά κοινόχρηστων χώρων. Δηλαδή 133.314 m2 (συνολική επιφάνεια κτιρίων) / 96.500 m2(160.500 – 64.000) = 1,38 > 1,20.
- Η ανάγκη συγκέντρωσης 9 Υπουργείων, με την αιτιολογία της ευχερέστερης συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών και της καλύτερης εξυπηρέτησης των πολιτών, στην ψηφιακή εποχή, στην εποχή της εξ αποστάσεως επικοινωνίας, στο ξεκίνημα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, αφήνει τουλάχιστον ερωτήματα ως προς τη σκοπιμότητα.
- Υπάρχει – στην αναγγελία του έργου – η επίκληση επίτευξης σημαντικού οικονομικού οφέλους για τη χώρα, από την απαλλαγή πληρωμής ενοικίων για τη στέγαση Υπουργείων σε ιδιωτικά κτίρια. Σίγουρα σημαντική παράμετρος. Μα η κατασκευή του φιλόδοξου αυτού έργου προβλέπεται με συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) με ιδιωτικά κεφάλαια 250 εκατομμυρίων. Η απόσβεση των ιδιωτικών επενδύσεων προφανώς θα γίνει με την καταβολή μισθωμάτων από πλευράς του Δημοσίου. Τι ύψους και για ποια χρονική διάρκεια;
- Θα υπάρξει – από πλευράς Πολιτείας – το «θάρρος» να αγνοηθεί το πολιτικό κόστος, σε περίπτωση άρνησης συνδικαλιστικών οργανώσεων και υπαλλήλων για τη μεταφορά των Υπουργείων; Το ερώτημα γίνεται με βάση το πρόσφατο παρελθόν: Αγοράστηκε από το Κράτος το εγκαταλελειμμένο κτίριο της καπνοβιομηχανίας Κεράνη στον Πειραιά (κοντά σε, σταθμό Μετρό) δαπανήθηκαν πολλά εκατομμύρια για την πλήρη σχεδόν ανακατασκευή του, προκειμένου να στεγάσει το Υπουργείο Περιβάλλοντος ή το Υπουργείο Πολιτισμού. Τα Υπουργεία δεν μεταφέρθηκαν, λόγω αντιδράσεων των εργαζομένων. Το κτίριο παραμένει κενό και φθείρεται.
- Ένα τελευταίο ερώτημα: Μήπως οδηγηθούμε σε ένα νέο «Ελληνικό»; Η τελευταία τροποποίηση της σύμβασης για την αξιοποίηση της έκτασης του πρώην αεροδρομίου, προβλέπει ότι ο ανάδοχος - επενδυτής υποχρεούται να παραδώσει στην κοινή χρήση τούς κοινόχρηστους χώρους μετά την πλήρη αποπεράτωση των έργων. Αν στην έκταση της ΠΥΡ.ΚΑΛ. για κάποιους λόγους δεν υλοποιηθεί ένα τμήμα του έργου, μήπως δεν γίνει πραγματικότητα η εξαγγελθείσα «πτώση των τειχών»;
Υπάρχουν μερικά ερωτηματικά ακόμη: για τους χώρους στάθμευσης (υπόγειους και υπέργειους), για την αντιμετώπιση των πρόσθετων κυκλοφοριακών φόρτων, για τις διαδικασίες σύνταξης και ελέγχου των οριστικών μελετών, για τα χρονοδιαγράμματα και αρκετά ακόμη θέματα.
Ας περιμένουμε όμως τις εξελίξεις, με την ελπίδα ότι η απόφαση για τη μεταφορά της πολεμικής βιομηχανίας εκτός αστικού ιστού, δεν θα είναι μια ακόμη «προεκλογική εξαγγελία»
Το Social-Lib είναι εγκεκριμένος εκδότης στην υπηρεσία Google News. Ακολουθήστε μας για να έχετε άμεση ενημέρωση και πρόσβαση στην αρθρογραφία: 
