Ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει λίγα πράγματα για την επερχόμενη 4η Βιομηχανική Επανάσταση (Β.Ε.). Συμπεριλαμβάνει έξυπνες μηχανές που επικοινωνούν μεταξύ τους (το Internet of the Things) και μεταμορφώνουν την βιομηχανική παραγωγή. Είναι ένα νέο, επαναστατικό στάδιο στην οργάνωση και τον έλεγχο της βιομηχανικής αλυσίδας, με παγκόσμια εμβέλεια. Ο συνδυασμός τεχνολογιών (Big Data, ΑΙ, Machine Learning) που απαιτείται για τη λειτουργία του νέου αυτού συστήματος θα εξαναγκάσει τη βιομηχανία να επανακαθορίσει τα όρια των πεδίων δραστηριοποιήσεώς της, αναγκάζοντάς την να αναζητά την καινοτομία σε κάθε βήμα, προκειμένου να εξασφαλίσει την επιβίωση της.
H σύντηξη των δεδομένων (data fusion) σε συνδυασμό με τα "συνελικτικά νευρωνικά δίκτυα", που αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της νέας κατάστασης, που θα διαμορφωθεί κατά τον μετασχηματισμό της κοινωνίας.
Η 4η βιομηχανική επανάσταση αξιοποίησε σε μεγάλη κλίμακα τα επιτεύγματα (Β.Ε.) τα της ψηφιακής 3ης Β.Ε., που ήταν αυτά που μας επέτρεψαν να αντιμετωπίσουμε την κρίση του κορωνοϊού. Όπως σημειώνουν οι ειδικοί ο κορωνοϊός είναι μία μελέτη περίπτωσης (Case Study) της 4ης Β.Ε.., όπως και η δημόσια υγεία στην πανδημία. Η μοντελοποίηση της εξάπλωσης, η αποτελεσματική ιχνηλάτηση (χρησιμοποιώντας συνδυασμό Τεχνητής Νοημοσύνης, Internet of the Things και επεξεργασίας δεδομένων υψηλής συχνότητας), η γρήγορη προσαρμογή της παραγωγής για μάσκες και αναπνευστήρες είναι μερικές μόνον εκφάνσεις της ευρείας χρήσης των τεχνολογιών της επερχόμενης 4ης Β.Ε. Υπάρχουν όμως και οι λιγότερο εμφανείς πλευρές του νέου βιομηχανικού μοντέλου, που κράτησαν ανοιχτές τις αλυσίδες της εφοδιαστικής και επέτρεψαν στην παραγωγή να λειτουργήσει, στα εργοστάσια, είτε στα ακόμη «παραδοσιακά» είτε στα πλήρως αυτοματοποιημένα.
Κράτη με ισχυρή βιομηχανία, όπως η Γερμανία και η Κίνα , έδειξαν ότι μπορούν να ανταπεξέλθουν με μεγάλη επιτυχία στην γρήγορη ιχνηλάτηση των επαφών των κρουσμάτων (χρησιμοποιώντας συνδυασμό Τεχνητής Νοημοσύνης, Ίντερνετ των πραγμάτων και επεξεργασίας δεδομένων υψηλής συχνότητας) χρησιμοποίησαν την Τεχνητή Νοημοσύνη και την μοντελοποίηση για να προβλέψουν και να περιορίσουν την διασπορά. Ενώ ενεργοποίησαν στο έπακρο τα δίκτυα παραγωγής και διανομής της 4ης Β.Ε. που ήδη χρησιμοποιούσαν, για να κρατήσουν τις εφοδιαστικές αλυσίδες ανοιχτές και να συνεχίσουν την παραγωγή χωρίς σοβαρές μακροχρόνιες διαταραχές στην παραγωγή και στις διακινήσεις αγαθών. μειώνοντας έτσι δραματικά τους θανάτους λόγω της έγκαιρης και αποτελεσματικής παρέμβασης.
Καθώς η 4η βιομηχανική επανάσταση είναι προ των πυλών, αναμένεται μια τεράστια ανακατανομή θέσεων μεταξύ των κρατών, η οποία θα επανακαθορίσει τη διάκριση μεταξύ των πλούσιων βιομηχανικών χωρών του Πρώτου κόσμου και των κρατών που δεν θα αντεπεξέλθουν και θα αρκεστούν de facto σε ρόλους υποδεεστέρους. Ούτω οι βιομηχανικές ανισότητες θα αυξάνονται συνεχώς χωρίς ορατό περιθώριο αντιστροφής και οι αποκλεισμός κρατών από το διεθνοποιημένο σύστημα παραγωγής θα είναι αναπόφευκτος.
Στην αυγή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης ο πήχυς είναι πολύ ψηλά και δεν υπάρχουν τα εχέγγυα ότι η Ελλάδα και το ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης - αξιών έχει διαμορφώσει σωστά την κρίσιμη εκείνη μάζα πολιτών που απαιτείται για την αξιοποίηση όλων εκείνων των ευεργετημάτων που θα προσφερθούν σαν αποτέλεσμα, ελαχιστοποιώντας τα αρνητικά συνεπακόλουθα που αυτή θα επιφέρει by design.
Με βάση την πρότερη εμπειρία, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην καρπωθούμε τα ευεργετήματα και να περάσουμε απευθείας στις αρνητικές επιπτώσεις που θα φέρουν σαν επακόλουθο οι αλλαγές που θα συντελεστούν και που εξ ορισμού θα φέρουν τον αποκλεισμό από την εργασία των μη καταρτισμένων, ενώ θα αυξήσουν το βιοτικό επίπεδο αυτών που θα έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα και με τα σωστά εφόδια για να την πραγματώσουν εν τέλει, πυροδοτώντας έτσι αναπόφευκτα κοινωνικές ανισότητες και αναταραχές.
Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και η κοινωνία γενικότερα δεν μοιάζει έτοιμη να καταφέρει να δώσει τα απαραίτητα εφόδια, καθώς ο νεποτισμός στα επαγγέλματα και στις κοινωνικές θέσεις θριαμβεύει. Προς τούτο, απαιτούνται πρώτα ριζικές αλλαγές σε κλασσικές έννοιες όπως η παιδεία και η αξιοκρατία, για να υποδεχθούμε με αξιώσεις τα θετικά της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και να μαχηθούμε τα αναπόφευκτα αρνητικά της.
Από άρθρα των Κωνσταντίνου Φράγκου - Χρήστου Ιωάννου και Γιώργου Ναθαναήλ
Το Social-Lib είναι εγκεκριμένος εκδότης στην υπηρεσία Google News. Ακολουθήστε μας για να έχετε άμεση ενημέρωση και πρόσβαση στην αρθρογραφία: 
